Fimmta herdeildin

 Þegar við lítum yfir svið íslenskra þjóðmála fer ekki hjá því að mikill hraði og fjölbreytni einkennir það. Samkeppni er gífurleg og tilboðin óteljandi. Og öll viljum við hafa nokkuð úr pottinum sem kraumar svo út úr sýður. Já, eftir hverju skal keppa, spyrjum við, því í okkur ólgar keppnisviljinn sem er eitt form lífsviljans. Jú, við keppumst við að tryggja frumþarfirnar, fyrir því að geta æxlast, geta nært og hýst okkur og þau sem okkur tilheyra. Við viljum síðan tryggja stöðu okkar til framtíðar, eignast forða til mögru áranna, úrræði til að bregðast við áföllum. Svo viljum við geta notið erfiðis handa okkar, verðlaunað okkur sjálf með svolítlum lúxus. Því spyrjum við um laun fyrir verk okkar. Að lokum viljum við að aðrir viðurkenni frammistöðu okkar og þá förum við að berast á vegna samanburðarins og þá verður hætta á því að við týnum frumlægu markmiði streðs okkar. En eihvern tíma var sett fram sú skoðun að eitt væri þó nauðsynlegt fyrir manninn og það var víst ekkert af því sem hér hefur verið ýjað að. Það var víst að gefa gaum að frumlögmáli lífsins, hinum endanlega tilgangi allra hluta og táknaður hefur verið með þriggja stafa orði: Guð.Hvað gerist ef því er gleymt? Sjáum við einhverja breytingu á þjóðfélagi okkar sem gæti skýrt þetta mál?Í fyrsta lagi: Hefur þjóðin horft til himins í meira mæli en fyrr? Nei! Hafa siðir hennar batnað við það? Nei! Hver eru mestu verðmæti hverrar þjóðar? Menntun og menning uppvaxandi kynslóðar. Hefur það aukist? Já, menntunin hefur aukist stórlega en menningunni hefur hrakað. Siðgæðisvitundin hefur slævst, viðmiðin eru í molum. Listinni að lifa hefur hrakað. Það sýnir vaxandi vonleysi unglinga með stórlega aukinni vímuefnanotkun og sjálfsvígum.Ég minni á að svona alhæfingar sem koma fram í þessu máli eru auðvitað hættulegar og þakka ber að fjöldi unglinganna lifir fallega en það breytir engu um það að meinið sem hér er bent á er fyrir hendi og birtist í lífi þeirra alltof marga og enginn er ósnortinn af því.Ég hef stundum sagt að stundaður sé hernaður gegn þjóðinni og hér hafi verið komið upp fimmtu herdeildinni. Ósnertanlegum skæruliðum sem fela sig í fjöldanum og stunda stríð sitt með fullkominni ófyrirleitni. Að sumu minnir þetta á efni vísindaskáldsagna sem gera ráð fyrir dáleiddum viljalausum verkfærum hulduafla. Allt er skipulagt utan sjónmáls venjulegra augna og markmiðið er að eitra fyrir þjóðinni, brjóta varnir hennar innafrá, lama fjölskyldurnar með því að fá þeim óleysanleg vandamál. Og þetta má óvininum takast af því að varnirnar eru veikar fyrir. Heimilisvörðurinn hefur sofið.Hinum ánetjaða er ekki sjálfrátt, fíknin og félagarnir halda honum heljartökum og engar bænir, ógnarnir eða úrræði virðast koma að gagni. Allt líf fjölskyldunnar markast af þessu og snýst í kringum þennan einstakling og neyslu hans. Mannsefni, efnilegri stúlku er spillt og mun allar stundir bera þessa menjar og eyðileggjast algjörlega ef ekki verður við spornað. Baráttan er augljóslega upp á líf og dauða.Þegar við lítum yfir svið íslenskra þjóðmála fer ekki hjá því að mikill hraði og fjölbreytni einkennir það. Samkeppni er gífurleg og tilboðin óteljandi. Og öll viljum við hafa nokkuð úr pottinum sem kraumar svo út úr sýður. Já, eftir hverju skal keppa, spyrjum við, því í okkur ólgar keppnisviljinn sem er eitt form lífsviljans. Jú, við keppumst við að tryggja frumþarfirnar, fyrir því að geta æxlast, geta nært og hýst okkur og þau sem okkur tilheyra. Við viljum síðan tryggja stöðu okkar til framtíðar, eignast forða til mögru áranna, úrræði til að bregðast við áföllum. Svo viljum við geta notið erfiðis handa okkar, verðlaunað okkur sjálf með svolítlum lúxus. Því spyrjum við um laun fyrir verk okkar. Að lokum viljum við að aðrir viðurkenni frammistöðu okkar og þá förum við að berast á vegna samanburðarins og þá verður hætta á því að við týnum frumlægu markmiði streðs okkar. En einhvern tíma var sett fram sú skoðun að eitt væri þó nauðsynlegt fyrir manninn og það var víst ekkert af því sem hér hefur verið ýjað að. Það var víst að gefa gaum að frumlögmáli lífsins, hinum endanlega tilgangi allra hluta og táknaður hefur verið með þriggja stafa orði: Guð.Hvað gerist ef því er gleymt? Sjáum við einhverja breytingu á þjóðfélagi okkar sem gæti skýrt þetta mál?Í fyrsta lagi: Hefur þjóðin horft til himins í meira mæli en fyrr? Nei! Hafa siðir hennar batnað við það? Nei! Hver eru mestu verðmæti hverrar þjóðar? Menntun og menning uppvaxandi kynslóðar. Hefur það aukist? Já, menntunin hefur aukist stórlega en menningunni hefur hrakað. Siðgæðisvitundin hefur slævst, viðmiðin eru í molum. Listinni að lifa hefur hrakað. Það sýnir vaxandi vonleysi unglinga með stórlega aukinni vímuefnanotkun og sjálfsvígum.Ég minni á að svona alhæfingar sem koma fram í þessu máli eru auðvitað hættulegar og þakka ber að fjöldi unglinganna lifir fallega en það breytir engu um það að meinið sem hér er bent á er fyrir hendi og birtist í lífi þeirra alltof marga og enginn er ósnortinn af því.Ég hef stundum sagt að stundaður sé hernaður gegn þjóðinni og hér hafi verið komið upp fimmtu herdeildinni. Ósnertanlegum skæruliðum sem fela sig í fjöldanum og stunda stríð sitt með fullkominni ófyrirleitni. Að sumu minnir þetta á efni vísindaskáldsagna sem gera ráð fyrir dáleiddum viljalausum verkfærum hulduafla. Allt er skipulagt utan sjónmáls venjulegra augna og markmiðið er að eitra fyrir þjóðinni, brjóta varnir hennar innafrá, lama fjölskyldurnar með því að fá þeim óleysanleg vandamál. Og þetta má óvininum takast af því að varnirnar eru veikar fyrir. Heimilisvörðurinn hefur sofið.Hinum ánetjaða er ekki sjálfrátt, fíknin og félagarnir halda honum heljartökum og engar bænir, ógnarnir eða úrræði virðast koma að gagni. Allt líf fjölskyldunnar markast af þessu og snýst í kringum þennan einstakling og neyslu hans. Mannsefni, efnilegri stúlku er spillt og mun allar stundir bera þessa menjar og eyðileggjast algjörlega ef ekki verður við spornað. Baráttan er augljóslega upp á líf og dauða.Um hríð kann vandinn að hafa verið að búa um sig fyrir blindum augum foreldranna og kemur ekki upp á yfirborðið fyrr en fullmyndaður. Árvekni kemur ekki að fullu gagni því þetta er svo lúmskt. Það dugir ekki að sitja um unglinginn og vaka yfir honum sem villidýr yfir bráð. Það dugar stundum ekki neitt ekki einu sinni það sem best ætti að duga, að eiga traust hans.Það er þó það mikilvægasta og snertir svo mjög kappið sem á var minnst í upphafi. Það þarf að gefa sér tíma fyrir börnin að ná megi að varðveita það traust sem grundvallast í frumbernskunni þegar þau eiga allt undir foreldrum sínum. Það traust þarf sinn tíma til að þroskast og þróast í umhverfi sem markast af umhyggju og gleði. Því er ástæða til að styðja sem best allt jákvætt tómstundastarf og hvetja foreldrana til að fylgja börnunum sínum eftir í því, jafnvel sem þátttakendur allavega sem ötulir stuðningsmenn.Heimilislífið þarf að rækta og tilfinnanlega skortir í þjóðfélaginu örvun til þess og fyrirmyndir. Félög fullorðna fólksins þurfa að gefa þessu meiri gaum. Það þarf að halda á lofti hugmyndafræði góðs heimilislífs með dæmum sem allir geta séð og ályktað af fyrir sig. Kirkjan er heppilegur vettvangur til þess að stunda  þetta starf af því að þar eru viðmiðin skilgreind og þar streymir fram uppspretta sú er nært hefur siðgæðisvitund okkar í þúsund ár.

Þetta er þó ekkert sérlegt verkefni prestanna, heldur leikmannanna með tilstyrk fagfólks. Þetta byggist á samtaki fólksins í sókninni. Ég veit að foreldrafélög skólanna eru að vinna á þessu sviði en það er ekki nærri nóg. Fleiri verða að koma til og áherslan og áhuginn þarf að beinast að þessu.

Fagna ber þeirri umræðu sem uppi er um þennan voða vanda og því að gerðar hafa verið ráðstafanir til að samhæfa tök hins opinbera gagnvart honum. Sorglegt hins vegar ef meðferð ungra vímuefnaneytenda er ekki ávallt til reiðu og að löggæslan skuli ekki betur búin í stíði sínu við fimmtuherdeildina, eiturlyfjasalana. Við þurfum að efla okkur í þessu stríði á öllum sviðum. Einkum þurfum viö að efla varnir heimilanna og löggæslu. Það er það sem mestu skilar til langframa og ekki getum við heldur látið fórnarlömb eiturstríðsins liggja á vígvellinum. Þeim verður að bjarga með öllum tiltækum ráðum. 

Athugasemdir

[Bjarni Kjartansson, 20.8.2007 kl. 11:29]

Hjartanlega velkominn á bloggið.

Hlakka til, að lesa hugleiðingar þínar um hvaðeina.

Nú líður að Höfuðdegi og húma fer og kvöldin gerast rómantísk, líka í Miðborginni.

ÞEgar ég hef verið að vinna með ungt fólk, hef ég notað það sem er hvað einfaldast.  Fá boð en undantekningalaus. 

Festa og Regla er öllum góð.

Síðan brúka ég spurningar.  Stuttar og einfaldar, að virðist en að sama skapi afar erfiðar, þeim sem fá þær.

Sú alþyngsta er.  Ert þú sátt/ur við þig?  Ekki svara mér, hver svari sjálfan sig vegi og meti og láti SAMVISKUNA RÁÐA SÍNU SVARI ekki upphátt, heldur við sjálfan sig.

ÞEtta hefur gert mörgum erfitt fyrir og hangið í sinni þeirra aftur og aftur, síspyrjandi.

Þeir sem ekki eiga sér Samvisku, þeir eru illa haldnir og þá kann ég ekki ráð.

Hinn Hæsti hjálpar okkur til að skilja,-stundum en oft er skilningurinn ,,ofar" okkur og þá eigum við ekki þekkinguna og því ekki valdið yfir aðstæðunum.  Þá tekur við TRAUSTIÐ sem fram kemur í æðruleisisbæninni.

Hlakka til Haustsins þegar menn koma saman til starfa.

 með kærri kveðju

 Miðbæjaríhaldið