Undur náttúrunnar - Tunglmyrkvi

Tignarlegur viðburður og skemmtilegur til vangaveltna. Maður verður að setja sig út fyrir jörðina í huganum til þess að sjá fyrir sér atburðarrás tunglmyrkvans og rétt hægt að ímynda sér það augnablik sem þetta laukst upp fyrir mönnum í fyrstunni: Að jörðin svifi í himingeimnum ásamt öðrum stjörnum og kringum hana liði tunglið hring fyrir hring. Staðfastir kraftar náttúrunnar héldu þessu öllu í skorðum og hægt að reikna þetta út fyrirfram uppá mínútu.

Í norska sjónvarpinu sé ég frábæra bandaríska þætti um geimlífeðlisfræði þar sem ma er sótt í náttúru Íslands til þess að fá dæmi um lífeðlifræðileg lögmál, ss um lifandi örverur í jökulísnum og brennisteinsmenguðu hveravatninu. Ég hef fyrir löngu komist að þeirri niðurstöðu að þetta geti ekki hafa orðið til af sjálfu sér svo sú hugsun sem vakir ofar öðru er hvað Hann sé snjall sem gerði þetta allt.

Önnur hugsun lætur líka á sér bæra: Hvað litlu munar að veröld okkar væri án lífs og hversu stutt lífið á jörðunni mun vara á hinum stóra mælikvarða alheimsins.

Ég kemst hvað oní annað við skoðun mína á undrum náttúrunnar í sömu stemmingu og birtist í mörum okkar fegurstu sálmum. Eru undur að skáldinu sr Valdimar Briem skyldu verða þessi orð á vörum: Þú Guð sem stýrir stjarnaher og stjórnar veröldinni.  Eða þá :

Guð, allur heimur, eins í lágu' og háu,
er opin bók, um þig er fræðir mig SB 20

Að sjá öllum borgið

Mér líst vel á "LÍN hugmyndina" með húsnæðislánin en mér líst illa á stóran leigumarkað. Ég efast um að við höfum efni á niðurfærsluleið húsnæðislánanna vegna þess að ég held að það sé rétt hjá Þórólfi Matthíassyni að sú leið kæmi bara annars staðar niður á móti, því einhver verður að borga vitleysuna á endanum og það verða ekki hrunvaldarnir. Niðurfærsluleiðin væri sanngjörn ef hún kæmi niður í endanlegum uppgjörum bankanna en það gerir hún ekki. Allir hafa tapað en kannski ekki mikið öðru en glýjunni úr augunum. Við færumst þá niður í átt til raunveruleikans og í honum er gott að vera, hvort maður þarf að færa sig upp eða niður út eða suður.En það er ótækt að riðla slíku í þjóðfélaginu að fólk missi í stórum stíl  heimili sín eða sitji uppi með niðurdrepandi skuldklafa eins og við blasir. Sumir munu þurfa að trimma sig, fara í minna og ódýrara, en allir verða að bjargast áfram. Þess vegna þurfum við að koma hreyfingu á húsnæðismarkaðinn, búa til skilmála sem menn vita að munu halda til framtíðar. Að hafa húsnæðislánin þannig að menn borga af þeim eftir tekjum er góð hugmynd en lánin verða að hafa þök. Það er vitleysa að menn séu í alltof dýrum íbúðum á kostnað lánasjóðanna. Það verður því að vinna úr málum hvers og eins eftir ákveðnum viðmiðum og það geta fleiri gert en umboðsmaður skuldara einn ekki síst bankarnir og lögmannastofur. Búm til viðmið.Stór á leigumarkaðurinn ekki að vera því það er aldrei hægt fyrir leigusala að keppa við félagslegt íbúðalánakerfi um verð og búsetuöryggi. Búseturéttarkerfi er nær lagi og hálf félagsleg kerfi möguleiki. Reynsla okkar Íslendinga gegnum langan tíma hefur þó leitt okkur að þreirri niðurstöðu að best sé að hver búi við sitt eigið.

Dómsdagur

Mánudagurinn 12. apríl er dómsdagur á Íslandi. Þá verða sum okkar fyrir sakbendingu meðan önnur ganga hlæjandi frá dómi. Davíð Oddson er farinn úr landi eins og fordæmi eru meðal þjóðhöfðingja í bananalýðveldunum enda sagt í fréttum að víða á þessum 9000 síðum muni hans getið. Hann veit um þetta enda fengið, í krafti andmælaréttar, að sjá það sem um hann er ritað í skýrsluna. Hann hefur verið mikilvirkur í stjórnmálum allt frá því hann ruddist í sæti formanns Sjálfstæðisflokksins. Þorsteinn Pálsson sem var þar fyrir siglir lygnan sjó og nýtur virðingar langt út fyrir flokk sinn. Já, ólíkt höfumst við að. Davíð hefur rutt brautir fyrir frelsi og á þakkir fyrir það, en ábyrðin gleymdist og dómgreindin brast. Ingibjörg Sólrún gengur þegar fegin frá dómi og má unna henni þess eftir þann eld sem hún hefur gengið í gegnum, og fleiri fara í hennar spor, etv fleiri en það eiga skilið. Höfum samt ekki áhyggjur af þeim um sinn. Hugsum um þau sem fá sakbendingu. Reynum að treysta saksóknar- og dómskerfinu fyrir þeim og tökum eftir hvernig þau ganga að dómi sínum. Þau sem iðrast kunna og gera hreint fyrir sínum dyrum skulum við virða fyrir það og færa til málsbóta. Þau sem hins vegar enga iðrun sýna og kenna öðrum um munu áfram verða virðingarlaus meðal okkar og ekki geta átt samfélag við heiðarlegt fólk.

En ég hugsa sérstaklega um stjórnmálaflokkana. Þeir bera mis óhreinan skjöld í þess máli. VG hefur bent á sinn "hreina" skjöld enallir á flekkaðan skjöld Sjálfstæðismanna. Sannarlega er valurinn orðinn fjaðrafár og óvíst hvenær hann verður fleygur á ný; alla vega ekki fyrr en þess sér stað í flokksamþykktum hans að hann hafi dregið lærdóm af hruninu og mótað nýja stefnu sem tekur á ágöllunum í kerfi frjálshyggjunnar. (Ég velti fyrir mér hvort minnkandi áhugi fokksins á málefnum kirkju og kristni í landinu fari saman við villuráf hans og skipbrot.) Framsóknarmenn eru í tilraunastarfsemi um það að móta ný tök á stjórnmálunum og sýna til þess góðan vilja, en skuggi Halldórs Ásgrímssonar og kóna hans hvílir enn yfir meðan hann hefur sjálfur ekki stigið fram og játað mistök sín. Hann gæti byrjað á stuðninginum við Íraksstríðið. En Samfylkingin er sá ábyrgðaraðili sem er enn við völd og getur eitthvað gert og margt sem hún nyti stuðnings VG við en hefur látið sér lítið nægja í þeim efnum. Hún er flokkurinn sem hefði haft tækifæri til að koma fram nýhugsun með krafti en í staðinn að mestu reitt fram gamlar uppskriftir með hálfvelgju. Mér finnst ábyrgð þess flokks mikil. Meiri en flestra, en krafturinn þar hefur farið í tóm mál. Mér er annt um Evrópusambandsaðild og er ekki skemmt yfir því hvernig það mál er statt og keyrt fram í ótíma án ítarlegs undirbúnings. Það hefði verið betra að það hefði komið fram í kjölfar Icesave samninganna. Og um þá: Skelfilegar eru ófarir þessara tveggja flokka í því efni, eins sjálfsagt og það nú var að um það efni hefði verið samvinna allra flokka allan tímann.

Sem sagt eg  ég og fleiri horfum langleit á Samfylkinguna og hvernig hún er að klúðra sögulegu tækifæri sínu. Hún birtist sem kerfisfokkur gamalla óljósra hugsjóna. Gunnfánarnir: Frelsi, jafnrétti og bræðralag standa hver í sína áttina og eru upplitaðir, eins fínir og þeir voru nú þegar þeir voru hafnir á loft 1748; engin nýhugsun, engin dirfska, enginn ábyrgð. Sorglegt!

Leiðin til friðar

Ég settist áðan til að horfa á afhendingu friðarverðlauna Nobels og hugsaði til þess að kristni veraldarinnar hefði mikið misst með Jóhannesi Páli páfa og aldrei er það nema satt og bið eftir öðrum eins kirkjuleiðtoga og hann var. En svo kom Obama, fremsti stríðsherra veraldarinnar og flutti hugvekju sem lengi verður munuð og vitnað í. Og ég fann í ræðunni grunn kristinnar hugsunar og djúpa heimspeki stríðs og friðar sem mun án vafa rata leiðina til friðar og farsældar. Sú leið kann að reynast löng, framundan umhverfisvá sem mun setja allt á oddinn og leiða til átaka ef ekki verður árangur í Hopenhagen. En við getum ratað leiðina: Hopslo, Hopenhagen, Hope..

Þetta gengur ekki

Það er einfaldlega ekki hægt að falla frá þeim fyrirvörum sem settir voru á Alþingi í september. Við Íslendingar vorum eftir atvikum sátt við þá niðurstöðu að kalla, þótt um óyndisúrræði væri að ræða. Nú stefnir í algjöra uppgjöf gagnvart þeim kröfum sem á okkur eru gerðar vegna Icesave. Við getum bara beðið eftir valtaranum. Kostirnir svo slæmir að vart getur verið verra að gera enga samninga.

Ef Bretar og Hollendingar geta ekki sæst á niðurstöðuna frá í september er líklega er best núna að gera tvennt:

a Draga aðildarumsókn að EB til baka að það rugli ekki fyrir okkur málin. Ummæli af Evrópuþinginu sýna að við getum ekki rekið hvorutveggja málin í senn.

 b Tilkynna að málið verði tekið upp frá byrjun með það fyrir augum að því verði stefnt fyrir dómstóla.

c Ganga á EB fyrir gallaða lagaumgjörð um innistæðuábyrgðir. Á ekki við .það hrun sem hefur orðið.

Við getum ekki sjálfviljug komið okkur í þá aðstöðu sem samþykkt fyrirliggjandi frumvarps leiðir til, sbr grein lögspekinganna þriggja frá í dag og það sem sannarlega er letrað á vegginn fyrir alla að sjá.

Segja Icesave-lög geta verið brot á stjórnarskrá

Vond tíðindi

Þetta var vond frétt. Vond fyrir Íslendinga og vond fyrir þær þjóðir sem við höfum verið að aðstoða. Það kreppir að, en ekki síður fyrir fátækar og úrræðlitlar þjóðir og Íslendingar eru ekki í þeim hópi. Hér í Keníu mæti ég daglega fólki sem ekki á fyrir sáningu í maísakurinn sinn, eða kartöflugarðinn. Það þýðir aðeins  eitt: HUNGUR.

Það mun reynast okkur hollt að standa við allt sem við höfum ætlað okkur gagnvart þróunarlöndunum og auka veg okkar. Hollt af því að við staðfestum fyrir sjálfum okkur að við erum engir aumingjar heldur lítum raunsætt á málin og sjáum að aðrir eiga bágar en við. Og það yki veg okkar af sömu ástæðu.

 Ég skora því á stjórnvöld að hafa framlög til Þróunarsamvinnustofnunar óbreytt að verðgildi fyrir þá sem eiga að njóta og sýna íslenskan myndarskap í þessu og öðru.

Þróunarsamvinnustofnun eingöngu í Afríku síðar á árinu

Vondur dagur - brjálað fólk

Eru allir að verða vitlausir? spurði ég sjálfan mig í dag. Ég heyrði það sem Stöð 2 bar af mótmælafundum og sá tiltækin. Hvað er þetta fólk að hugsa? Óeirðir í ofanálag við allt annað! Kannski er rétt að rifja upp að þjóðir fá gjarnan þær stjórnir sem þær eiga skilið, svo það þýðir lítið að halda að kosningar nú breyti einhverju.   Stjórnvöldum og forkólfum í viðskiptalífinu hefur orðið stórlega á. Við vorum á siglingu undir þeirra stjórn á drekkhlaðinni þjóðarskútunni þegar á skall stormur, gjörningveður af vestri. (Þeir eru alltaf hættulegastir vestahvellirnir.) Það var reynt að ryðja skipið í ofboði og sigla til lands, en stóru skipin hafa ekki viljað gefa okkur upp stefnuna, né veita okkur aðstoð. Nokkrir þó sem segjast samt vera of langt í burtu. Lítil, lagleg trilla með Færeyingum á kom þó og lánaði olíu. Það er þó ekki víst að það geri annað en gefa okkur smá kjark, en það er að sökkva hjá okkur! Einhverjir eru að reyna að ausa í ágjöfinni en ég sé ekki betur en þessir vitleysingjar séu að reyna að rugga bátnum. Eins og veltingurinn sé ekki nógur fyrir! Ég sé ekki að við eigum annars úrkosta en að standa við bakið á Geir og Sollu og þeim – þangað til lygnir. Þá tölum við saman. Ég veit upp á hár að við höfum engin efni á að haga okkur eins og brjálæðingar núna. Reiðin er ekkert heilög. Sá sem aktar í reiði aktar alltaf vitlaust. Hættið þessum óspektum og gegnið löggunni ef þið þurfið eitthvað að vera að viðra óhreinan þvottinn ykkar! Við erum öll ábyrg fyrir þessari sjóferð og skulum taka því eins og manneskjur að hafa anað út í þessa vitleysu. Þau einu sem geta mótmælt eru krakkarnir í skólunum sem ekki hafa komist til ábyrgðar á neinu öðru en sjálfu sér. Allir aðrir mótmæla í raun sjálfum sér. Reynum heldur að bera saman ráð okkar eins og þau voru að gera í Háskóla Reykjavíkur um daginn og Björk er að stuðla að (þó mér lítist nú kannski ekki á allt; ekki þetta með að slátra núna mjólkurkúnum). Þróum umræður um lausnir. Ýmsar hafa komið fram sem eru þess virði.  Geir og þið! Haldið svo ekki spilunum svona þétt upp að ykkur. Það gerir ekkert til þó sjáist á þeim. Spil “blinds” eiga svo að liggja á borðinu í þremenning og það á við hér! Það hafa margir á undan ykkur farið flatt á því að halda mannskapnum í myrkri grunsemda og vanþekkingar. Komiði fram með upplýsingarnar sem þið eruð að vinna með. Við verðum að fá að vera með í þessu ati. Við bökkum ykkur upp á meðan við vitum eitthvað um hvað þið eruð að gera.

Dómsdagur

 Ég fór að hugsa um dómsdagselementið í atburðum liðinna vikna. Dómsdagur ber að hluta til í sér þverskurðarsýn á veruleikann. Þverskurðarhnífnum var brugðið þrisvar sinnum er starfsemi bankanna stöðvaðist. Sá hnífur frysti starfsemi hvers banka í einu bragði. Í sneiðinni eftir hnífsbragðið var síðan allt til sýnis sem því augnabliki tilheyrði, bæði gott og vont. Hið vonda stingur í augun og fær þann dóm að því er forkastað, úthýst. Það verður nærtækt viðfang reiði manna yfir persónulegum missi og almennum og er miklað og gert að útblásinni skýringu á því að svo fór sem fór. En þá er hætt við að menn sjái ekki lengur skóginn fyrir trjánum.Nú vill enginn kannast við að hafa hvatt útrásarvíkingana og vilja ekki muna þá aura sem hrutu af borði þeirra af því að þeir koma ekki lengur. Hver þolir að bera allt á borð sem tilheyrir gefnu augnabliki í lífi hans? Hversu margir vildu ekki hnika til þverskurðarhnífnum sem býst til að sneiða líf hvers manns? Flest orkar tvímælis þá gjört er, segir máltækið og sínum augum lítur hver á silfrið. Hver er málstokkurinn sem á lífið er lagður á og hvað er mælt?Hvað ef hafnarbylgjan úr austrinu hefði ekki risið svo snemma eða seint og skollið á ströndum okkar í annan tíma? Þá hefði kannski verið búið að koma Icesave-reikningunum í sér fyrirtæki eins og til stóð, eða ekki búið að finna þau innlán upp. Hvað ef menn hefðu gert eitthvað fyrr eða seinna, svona eða hinsegin?Dæmið ekki því með þeim dómi sem þér dæmið mun munuð þér dæmd verða (Mt 7:1) segir spekingurinn Jesús frá Nasaret. Þó verður ekki komist hjá því að leggja mat á hlutina en núna er það ekki hægt. Sá dómur sem tekur aðeins mið af þverskurðinum er einsýnn og ekki réttlátur. Til verður að koma mat á aðraganda, atburðarás og afleiðingum, tímafaktorinn verður að koma til. Þá verða kannski fleiri sekir en við ráðum við að vista í fangelsum okkar ef við sækjumst eftir refsingum. Líklega verður niðurstaðan óhjákvæmilega sú að við verðum eitt og sérhvert að taka einn eða fleiri “fanga” inn á heimili okkar!  Þá munum við ef til vill finna það að refsingin leggur einnig byrðar á þann sem refsar. Við munum mögulega borga brúsann af ævintýrinu og hann verður því stærri sem óðagotið við að koma fram dómi er meiri. Tökum því þess vegna rólega og spyrjum fremur um hitt sem þverskurðarmyndin sýnir, nefnilega það góða og heilbrigða, og höldum áfram með það. Kraftinn og hæfileikana sem gerði okkur talsvert stolt. Það var þrátt fyrir allt innistæða fyrir því stolti. Unga fólkið sem vann að útrásinni þarf ekki að koma heim með meira en sært stolt. Það má trúa því að ný tækfæri bíði og þau þurfa ekki að kosta svo mikið sem þetta.Hið góða á sér framtíð. Gætum þess bara að það fái þá framtíð sem það á skilið. Fordæmum ekki allan skóginn þó við finnum jafnvel nokkru meira en fölnað laufblað. Grisjum og plöntum nýju.

Út úr kreppunni

Þegar við veltumst um í ólgusjó leitar hugurinn óhjákvæmilega og áleitið í land og hversu mjög maður vildi nú heldur vera þar en í veltingnum. Nærtækt er að hugsa sér það land sem maður fór frá. Það þekkir maður best. Við erum þó í sömu stöðu og landnámsmennirnir forðum að við eigum þess ekki kost að snúa aftur til gamla landsins, en eins og forðum á munum við móta þjóðfélag framtíðarinnar á grundvelli hins gamla, kalla bæina, fjöllin og dalina sömu nöfnum og þar. Hyggið að gömlu götunum, hver þeirra hafi reynst hamingjuleið og farið hana, segir spekingurinn. Hvað var gott áður? Hvað reyndist best?Fjölskyldusamheldnin hefur ávallt reynst okkur vel. Tengslin innan stórfjölskyldunnar hafa verið þýðingarmikil og sagt okkur margt um það hver við erum. Styrkur hjónabandsins hefur jafnan verið meiri en samanlagður styrkur hjónanna og mörg hjón hafa reynst máttarstólpar börnum sínum og vinum og mörgum í kringum sig. Vináttan er dýrmæt líka. Ræktum þetta.Áræðni hefur líka verið mikilvægt einkenni á okkur og dugnaður. Við höfum unnið okkur fram úr mörgum vanda og jafnvel án þess að hafa formlega vinnu. Forsjá þarf að fylgja, ekki að fara fram úr sér. Höldum áfram að byggja upp heimili og fyrirtæki. Það var ekki margt athugvert við þann dugnað á seinustu árum. Kannski aðallega eitt: Við fórum of langt fram úr okkur og höfðum ekki gott borð fyrir báru.Heiðarleiki og áreiðanleiki hafa reynst ómissandi grundvöllur samvinnu og viðskipta. Að hafa það í huga að græða á annara kostnað hefur ekki reynst gæfulegt og er að einhverju leyti orsök þess að svo fór sem fór. Þegar þrengir að núna má ekki víkja af vegi heiðarleikans því við þurfum að geta búið saman áfram. Því skyldi enginn freista þess að bjarga sér á annars kostnað. Láti hver sé nægja það sem hann þarf og seilist ekki ofan í annara vasa eftir meiru – og láti sig heldur vanta eitthvað en skemma sig á gripdeildum.Í erfiðleikum hefur trúin gefið styrk og á góðri siglingu hefur hún stækkað gleðina. Í erfiðleikum hefur þessi þjóð risið undir byrði sinni með hjálp trúarinnar á forsjón Guðs, fundið að Frelsarinn vísaði ávallt á færa leið. Guð vors lands veitir því vernd og landsins börnum blessun að nýju.Hvort sem krýnist þessi þjóðþyrnum eða rósum,hennar sögur, hennar ljóð,hennar líf vér kjósum.Jóhannes úr Kötlum

Að láta um sig muna

Þjóðhátíðardagur er nýliðinn. Mikilmenna sögu okkar var minnst, þeirra sem skipt hafa máli fyrir okkur Íslendinga. Um starf þeirra og framtak munaði mikið og við búum að verkum þeirra enn þann dag í dag. En munar eitthvað um mig og þig? Sumir munu telja það og þakka það að við vorum á kreiki, en verður okkar minnst lengi? Það má kannski einu gilda en öll ölum við í brjósti ósk um að þegar við erum farin veg allrar veraldar muni einhver hugsa til okkar með þakklæti. Kannski barnabörnin okkar.Væri ekki ánægjulegt  ef einhver úti í löndum minntist á það við og við, að borist hafi óvænt hjálp frá Íslandi sem miklu hafi varðað og tengdi við nafn okkar? Það er vissulega gott að vinna góð verk í látleysi, svo sem vinstri höndin viti ekki hvað sú hægri gerir og hugsa sem svo að Guð sjái alltént og að ekkert sem við gerum verði nokkru sinni meir en það sem maður er hvort sem er skyldur til. En engu að síður eru það góð verkalaun að einhver blessi nafn manns fyrir velgjörð.Látum því um okkur muna og minnumst þeirra sem bágstaddir eru í kringum okkur og munum að í fjarlægum löndum er örbirgð yfirtaksmeiri en hér má almennt finna. Má bjóða þér að líta nánar á þetta á slóðinni www.jakob.annall.isÞessar línur eru settar á blað til þess að minna á skyldur okkar við þau sem minna mega sín nær og fjær. Við höfum bruðlað nokkuð að undanförnu, núna teljum við peningana okkar af meiri umhyggju og eru etv opnari fyrir vændræðum annara fyrir bragðið. Það er hollt og getur leitt til góðs.